Jerzy Litwiniszyn
Prof. AGH, inżynier górniczy, naukowiec, prezes krakowskiego oddziału PAN i wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, członek PAU, laureat doktoratu honoris causa AGH, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku.
Jerzy Litwiniszyn urodził się 2 sierpnia 1914 r. w Tenczynku. Studiował górnictwo na AGH. Inżynierem górniczym został tuż przed wojną. Jako kapral podchorąży brał udział w II wojnie światowej w artylerii przeciwlotniczej w formacji Armii Kraków. Jego dowódcą był kapitan Borys Godunow. Dostał się do niewoli niemieckiej i okupację spędził w oflagu IIC Woldenberg. Tam brał udział w obozowym ruchu oporu (tajna radiostacja, podkop ucieczkowy), grał w obozowym teatrze i poszerzał swą wiedzę na obozowym „uniwersytecie”. Po zakończeniu wojny wrócił do Krakowa i podjął pracę na AGH. W 1947 roku obronił doktorat, a trzy lata później habilitację. W 1954 roku zostaje profesorem. Dziedziny w jakich się specjalizował to matematyka, mechanika płynów, mechanika skał, mechanika górotworu. Światowej sławy naukowiec – członek Meksykańskiej Akademii Inżynierii, Austriackiej Akademii Nauk, posiadacz honorowego doktoratu Uniwersytetu w Loeben. Otrzymał nagrodę państwową I stopnia. Autor patentów, między innymi: Układ do określania dróg przepływów dymów i gazów pożarowych podczas pożaru w kopalni, Zawiesina do likwidacji własności filtracyjnych wodonośnych ośrodków porowatych, Sposób zabezpieczenia podziemnych wyrobisk górniczych przed dopływem wód. Autor ponad 250 publikacji m.in. Elementy dynamiki przepływów w sieciach wentylacyjnych, Rock and gas outbursts, The influence of the rate of mining operations on the development of subsidence troughs Zmarł nagle w Kielcach 12 czerwca 2000 roku.
Wybrane publikacje
- Zjawisko tąpań i fale uderzeniowe. Kraków, 1985.
- O temperaturze powietrza kopalnianego. Kraków, 1946.
- Temperatura powietrza w pionowych wyrobiskach kopalnianych. Kraków, 1948.
- Prądy wsteczne w wyrobiskach. Kraków, 1952.
- Równanie różniczkowe przemieszczeń górotworu. Kraków, 1953.
- Przemieszczenia górotworu w świetle teorii prawdopodobieństwa. Kraków, 1954.
- Mechanika górotworu i jej znaczenie w górnictwie. Kraków, 1957.
- Niektóre zagadnienia mechaniki górotworu w świetle równania procesów stochastycznych. Kraków, 1955.
- Nowsze kierunki w nauce o przewietrzaniu kopalń. Warszawa, 1956.