Wprowadzenie

W projektach górniczych na potrzeby rachunku ekonomicznego projektu wykonuje się szczegółowe badania geologiczne w celu określenia jakości rudy i/lub surowca mineralnego oraz testy mające na celu określenie  parametrów wzbogacania rudy, których wyniki wskazują, jaka rzeczywista ilość metalu znajdującego się w złożu możliwa jest do pozyskania i skomercjalizowania. Z przyczyn naturalnych, wynikających głównie ze zmienności cech petrograficzno-mineralogicznych rudy, parametry uzysku metali dla rudy z poszczególnych złóż, jak też ich części, bardzo często się różnią. Zróżnicowanie tych parametrów ma wpływ na decyzje dotyczące zarówno przyjęcia odpowiedniej technologii wzbogacania, jak i ocenę ekonomiczną wydzielonych zasobów rudy.

By dokonać poprawnej oceny ekonomicznej zasobów, planowania i realizacji produkcji górniczej, nie wystarczy informacja o zawartość metali w rudzie; konieczna jest wiedza, jaka cześć tych metali możliwa jest do odzyskania, a jaka przejdzie do odpadów. Przyjęcie średnich uzysków, przy ocenie biznesowej zasobów charakteryzujących się dużą zmiennością parametrów wzbogacania, może spowodować zaniżanie lub zawyżanie wartości zasobów rudy. Prace związane z przygotowaniem zasobów rudy miedzi do wydobycia trwają wiele lat i są bardzo kosztowne. Indywidualne parametry wzbogacalności wybranych fragmentów złoża pozwalają dokonać  realnej oceny ekonomicznej zasobów rudy dla konkretnego fragmentu.

Przykładem ilustrującym powyższe uwagi jest złoże rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej zlokalizowane na ogromnym obszarze – charakteryzuje się ono zmiennością wielu parametrów ilościowych i jakościowych.

Dla zobrazowani problemu możemy rozważyć hipotetyczny przypadek, w którym część złoża rudy miedzi ma relatywnie niskie zawartości miedzi, ale wysokie zawartości srebra. Wykorzystanie ekwiwalentnej zawartości miedzi (przeliczenie zawartości srebra na zawartość miedzi) powoduje, że spełnione zostają kryteria bilansowości w poszczególnych partiach  złoża. Obliczone dla tak ukształtowanego złoża zasoby rudy stanowią przedmiot oceny ekonomicznej i w konsekwencji wydzielone zostają zasoby przemysłowe. W rachunku ekonomicznym stosuje się średnie parametry wzbogacalności podane przez  ZWR dla nadawy uśrednionej. Dlatego prawidłowe rozpoznanie rudy ma ogromne znaczenie w przygotowaniu planów inwestycyjnych i podejmowaniu decyzji - kopać czy nie kopać.

Jednostki tworzące laboratorium

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej im S. Staszica w Krakowie
• KGHM Polska Miedź S.A, Lubin

Status jednostki:

• naukowo-badawczy

Struktura organizacyjna:

• Laboratorium jest włączone do struktury AGH
• Kierownikiem laboratorium będzie pracownik naukowy powoływany na to stanowiska przez władze AGH w uzgodnieniu z KGHM
• Laboratorium zlokalizowane jest w wyznaczonych pomieszczenia AGH w Krakowie

Program funkcjonalno-użytkowy laboratorium zakłada optymalne użytkowanie mikrosondy elektronowej przez 5 dni w tygodniu przez 24 godziny na dobę. Może ona pracować w trybie „dziennym – ręcznym” lub „nocnym – automatycznym”. Ten drugi umożliwia zaprogramowanie całej serii analiz wykonywanych przez urządzenie automatycznie w godzinach popołudniowych i nocnych.

Wieloletnie doświadczenie w użytkowaniu aparatu warszawskiego pozwala wyznaczyć ramowe czasy pracy na:

• osiem godzin trybu dziennego,
• szesnaście godzin trybu nocnego, bezobsługowego (automatycznego).

 
Zadania LPK AGH-KGHM

I. Zadania badawcze ogólne:

• współudział w realizacji celów wyznaczonych przez WGGiOŚ i KGHM,
• ułatwienie krajowemu środowisku naukowo-badawczemu dostępu do nowoczesnej analityki chemicznej najróżnorodniejszych ciał stałych (nowoutworzone laboratorium mikrosondowe byłoby drugim takim laboratorium w Polsce),
• możliwość realizowania badań nad pierwiastkami krytycznymi, w tym w obszarach uznawanych za priorytetowe dla KGHM, Polski i UE,
• wzbogacenie oferty usług badawczych świadczonych przez jednostkę dla przemysłu,
• stworzenie możliwości międzynarodowej współpracy i konkurencji,
• podniesienie naukowej rangi jednostki i zwiększenie jej konkurencyjności,
• ułatwienie dostępu z publikacjami naukowymi do czasopism z tzw. listy filadelfijskiej,
• możliwość rozwoju naukowego, szczególnie młodej kadry,
• przeszkolenie wyznaczonych pracowników KGHM.

II. Zadania szczegółowe:

• obsługa programów badawczo-wdrożeniowych dla KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie,
• zabezpieczenie swobodnego dostępu do badań dla pracowników KGHM w czasie uzgodnionym w harmonogramie pracy urządzenia,
• priorytetowa realizacja zamówionych badań przez KGHM,
• rozwiązanie problemów diagnostyki metali towarzyszących w procesach technologicznych KGHM obecnie i w przyszłości,
• analizy pierwiastków krytycznych,
• wykonanie kontrolnych badań dla inwestycji zagranicznych KGHM.

Celem bezpośrednim zakupu mikrosondy jest poprawa poziomu wyposażenia w specjalistyczną aparaturę naukowo-badawczą Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, jednej z czołowych instytucji naukowych w kraju; poprawa bazy aparaturowej AGH przyczyni się również do poszerzenia oferty badawczej dla przemysłu, co jest jednym z priorytetów.

prof. dr hab. inż. Adam Piestrzyński