Spis zgłoszonych i przyjętych na Sesję referatów:
Referat nr 1
Adam Lurka
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Lokalizacja rejonów wysokiej aktywności sejsmicznej w kopalni miedzi ZG Polkowice Sieroszowice na podstawie obliczeń metodą tomografii pasywnej.
Streszczenie:
W artykule przedstawiono wyniki obliczeń pola prędkości metodą tomografii pasywnej do lokalizacji stref o dużej aktywności sejsmicznej w górotworze na przykładzie obliczeniowym dla oddziału G22 w ZG Polkowice Sieroszowice. Obszar badań obejmował obszar o rozmiarach 2000m w kierunku poziomym i 2000m w kierunku pionowym. Przedstawiono korelację stref o wysokich wartościach prędkości propagacji fali podłużnej „P" z rozkładem epicentrów ognisk wstrząsów sejsmicznych.
Referat nr 2
M. Bukowska
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Charakterystyka skłonności do tąpań górotworu karbońskiego w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Streszczenie:
W artykule omówiono skłonność do tąpań górotworu karbońskiego w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) opracowaną na podstawie wskaźników, które uwzględniają geomechaniczne własności środowiska skalnego i energię kinetyczną, oraz na podstawie systemu geologiczno-geomechanicznej oceny skłonności górotworu do tąpań „GEO". System „GEO" uwzględnia, oprócz własności geomechanicznych i energetycznych górotworu, również miąższości pokładu i głębokość jego zalegania, odległość od pokładu warstwy potencjalnie wstrząsogennej oraz budowę górotworu. Nowatorstwo metod oceny skłonności do tąpań górotworu polega na przyjęciu założenia, że o możliwości wystąpienia tąpnięcia decyduje szereg czynników, w tym własności układu składającego się z pokładu i warstw otaczających w interwale wysokościowym względem pokładu, któremu przypisuje się źródło tąpnięć w ponad 90 procentach przypadków.
Referat nr 3
Stanislaw Chałupnik, Małgorzata Wysocka, Krzysztof Jarosz
Laboratorium Radiometrii, Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Nowa podziemna instalacja do usuwania radu z wód kopalnianych
Streszczenie:
Metoda usuwania radu z wód kopalnianych została opracowana i sprawdzona w warunkach laboratoryjnych w połowie lat 90-tych. Następnie zbudowano podziemną instalację oczyszczania i cały system sedymentacji wód w kopalni Piast, który był unikalnym, pierwszym na świecie tego typu rozwiązaniem w kopalni nieuranowej. W instalacji tej oczyszczane jest około 6 m3/min. wód radowych i ponad 100 MBq 226Ra i 228Ra pozostaje w postaci osadu w chodnikach sedymentacyjnych na poziomie -650 metrów.
Od 2002 roku był w budowie nowy system oczyszczania wód radowych w kopalni Ziemowit. Budowa stacji dozowania sorbentu, systemu transportu wód słonych, chodników sedymentacyjnych, trwała na poziomie 650m do końca 2005 roku. W lutym 2006 rozpoczęto rozruch instalacji oczyszczania w KWK Ziemowit. Jako sorbent używany jest techniczny chlorek baru, a ilość oczyszczanych wód jest większa niż w kopalni Piast i wynosi około 9 m3/min., chociaż stężenie izotopów radu w wodach oczyszczanych w kopalni Ziemowit jest nieco niższe niż w ma to miejsce w przypadku kopalni Piast.
Po kilku miesiącach rozruchu, osiągnięte wyniki oczyszczania były bardzo dobre. Wydajność usuwania radu z wód słonych poprzez jego współstrącenie z barem w postaci siarczanów przekraczała 95%, przez co sumaryczne stężenie izotopów radu w wodach na wylocie z systemu oczyszczania było niższe niż 0.5 kBq/m3, podczas gdy przed oczyszczeniem stężenie 226Ra i 228Ra przekraczało wartość 9 kBq/m3. Osady o podwyższonej promieniotwórczości (zawiesina mechaniczna oraz siarczan radowo-barowy) pozostają w chodnikach sedymentacyjnych, bez możliwości kontaktu z obsługą stacji czy innymi górnikami, dzięki czemu nie obserwuje się wzrostu narażenia radiacyjnego załogi. Jedynie podwyższenie mocy dawki promieniowania gamma zmierzono przy wylocie wód z dozownika sorbentu do systemu chodników sedymentacyjnych, co związane jest z osadzaniem niewielkich ilości siarczanu radowo-barowego.
W artykule przedstawiono krótki opis instalacji, wyniki oczyszczania osiągnięte w czasie jej rozruchu oraz efekty oczyszczania dla środowiska naturalnego.
Referat nr 4
Krzysztof Cybulski
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Nowe możliwości badawcze Głównego Instytutu Górnictwa w oparciu o poligon Kopalni Doświadczalnej "Barbara"
Streszczenie:
W sytuacji, gdy bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia są najważniejszym celem, niezwykle ważna jest możliwość potwierdzenia wyników badań laboratoryjnych i modelowania matematycznego przez badania na dużą skalę przeprowadzane w warunkach rzeczywistych. Główny Instytut Górnictwa dysponuje w Kopalni Doświadczalnej „Barbara" jedynym w Europie podziemnym poligonem badawczym oraz szeregiem laboratoriów na powierzchni, gdzie takie badania są prowadzone. W artykule przedstawione są możliwości badawcze tego poligonu w zakresie badań wybuchu pyłu węglowego i metanu, wytrzymałości tam przeciwwybuchowych, bezpieczeństwa robót strzałowych, wybuchowości pyłów przemysłowych, dopuszczenia urządzeń elektrycznych do pracy w warunkach zagrożonych wybuchem oraz zwalczania zagrożeń metanowych w kopalniach. Artykuł potwierdza, że doświadczenia na dużą skalę stanowią bogate źródło informacji, których wykorzystanie stale przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. W podsumowaniu stwierdza się także, że wyniki badań przeprowadzanych w górniczych instytutach naukowo - badawczych mogą być wykorzystywane nie tylko w górnictwie, ale także w innych gałęziach przemysłu.
Referat nr 5
Kabiesz Józef, Iwaszenko Sebastian
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Zintegrowany system zarządzania zagrożeniami w kopalniach - koncepcja rozwiązania
Streszczenie:
W kopalniach węgla kamiennego występują zagrożenia górnicze, których skutki wpływają na różnorakie aspekty funkcjonowania ich ruchu. Dla każdego z zagrożeń zostały opracowane i są stosowane odpowiednie systemy prewencji, obejmujące zespół przepisów prawnych, różnego szczebla służby zwalczania zagrożeń, zespół profilaktycznych metod i środków technicznych i organizacyjnych, instytucje nadzoru oraz doradztwa naukowo - technicznego. W zakres tych służb wchodzą również systemy monitoringu zagrożeń oraz zarządzania nimi. W praktyce systemy monitoringu i zarządzania zagrożeniami ukierunkowane są na pojedyncze lub pokrewne zagrożenia i funkcjonują wewnątrz struktur każdej z kopalń. Stan taki należy uznać za niezadowalający, nieodpowiadający współczesnym wymogom sprawnego i efektywnego zarządzania.
W referacie przedstawiono koncepcję budowy zintegrowanego systemu zarządzania zagrożeniami górniczymi SYGNet. Obejmuje ona wszystkie występujące w kopalni zagrożenia, posiada aktywne funkcje informowania i alarmowania odpowiednich struktur organizacyjnych kopalni, będzie integrował ocenę stanów zagrożeń oraz przeprowadzał ocenę ryzyka zawodowego. Wymagania stawiane przez potencjalne zastosowanie opracowywanego systemu sprawiają, że takie jego cechy jak elastyczność, możliwość stosunkowo łatwego dostosowania do potrzeb określonej kopalni czy też łatwość rozbudowy nabierają kluczowego znaczenia. Przedstawiona koncepcja wykorzystuje paradygmat architektury wielowarstwowej i została przygotowana z uwzględnieniem konieczności zapewnienia współpracy projektowanego systemu z systemami pomiarowymi pracującymi w kopalniach. W referacie scharakteryzowano zakresy funkcjonalne poszczególnych modułów składających się na system i zaproponowano technologię jego implementacji.
Referat nr 6
Bronisław Kajewski, Ryszard Bogucki
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Termiczna metoda prognozowania zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz wyznaczania strefy buforowej zabezpieczającej przodek.
Streszczenie:
Przedmiotem artykułu jest metoda oraz przyrząd do bezkontaktowego pomiaru temperatury calizny węglowej w otworach badawczych, dla bieżącej prognozy zagrożenia wyrzutami metanu i skał w drążonych przodkach górniczych oraz wyznaczania strefy bufora zabezpieczającego przodek przed niespodziewanym wyrzutem. Sonda temperatury otworowej działa na zasadzie bezkontaktowego pomiaru temperatury. Służy do ciągłego pomiaru temperatury względnej wzdłuż ścianek otworu badawczego o średnicy 80 - 90 mm i wyznaczania stref zagrożenia wyrzutowego w przodkach węglowych wyrobisk górniczych. Pomiar temperatury wzdłuż otworu realizowany przy pomocy sondy ma na celu zlokalizowanie strefy niebezpiecznej pod względem wyrzutowym (SN) i równocześnie wyznaczenie buforowej strefy bezpieczeństwa (BSB). Wyznaczenie stref SN i BSB ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa załóg górniczych zatrudnionych przy drążeniu wyrobisk w pokładach węgla zagrożonych wyrzutami metanu i skał. Strefa SN informuje o miejscu występowania strefy niebezpiecznej pod względem wyrzutu przed frontem drążonego wyrobiska, natomiast strefa BSB określa grubość odprężonej i odgazowanej calizny ochronnej, zabezpieczającej przodek przed bezpośrednim kontaktem ze strefą SN.
Referat nr 7
J. Makówka , J. Mróz
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Płytowy charakter budowy i ruchów stropu w świetle badań dołowych w KGHM O/ZG „Lubin".
Streszczenie:
Ruchy stropu nad polem eksploatacyjnym to jeden z najlepiej uchwytnych przejawów prowadzenia eksploatacji a jednocześnie symptom zjawisk zachodzących w obszarach górotworu niedostępnych dla bezpośrednich pomiarów. Ruchy te mogą być obserwowane na wiele sposobów, z których pomiary konwergencji wyrobisk oraz geodezyjne pomiary niwelacyjne są stosunkowo proste i tanie w wykonaniu. Tymczasem pozostają one niedocenione i nie w pełni wykorzystuje się niesione przez nie informacje. W pracy przedstawiono analizę wyników pomiarów prowadzonych przez służby kopalniane, które po poddaniu analizie ujawniają istotne i wiarygodne informacje o stanie górotworu, dając przesłanki do stwierdzenia jego płytowej budowy.
Referat nr 8
Andrzej Meder
Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG
Innowacyjne maszyny i urządzenia w warunkach zrównoważonego rozwoju polskiego górnictwa.
Na wstępie przedstawiono analizę dotychczasowego zapotrzebowania rynku górnictwa węglowego na maszyny górnicze, oraz dane prognostyczne do roku 2010. Następnie zaprezentowano najnowsze wdrożenia innowacyjnych rozwiązań maszyn górniczych, w tym: system elektronicznej identyfikacji elementów sekcji obudowy zmechanizowanej, uniwersalny kombajn ścianowy dużej mocy, instalację zraszającą powietrzno-wodną, spągową kolej zębatą z napędem spalinowym oraz nowe urządzenia systemów wentylacji i zwalczania zapylenia. Pokazano analizy z dziedziny wirtualnego prototypowania, ergonomii, bezpieczeństwa pracy. Na zakończenie określono wyzwania stojące przed systemami mechanizacji w górnictwie.
Referat nr 9
dr inż. Eugeniusz Krause
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Model bezpieczeństwa dla projektowanych ścian w pokładach metanowych
Streszczenie:
Prowadzenie eksploatacji w coraz silniej metanowym złożu, przy sukcesywnie rosnącej koncentracji wydobycia, na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, przyczyniło się do znaczącego wzrostu wydzielania metanu do rejonów ścian. Nie bez znaczenia jest, na etapie projektowania, znajomość zdolności wydobywczej poszczególnych ścian zależnych często od warunków wentylacyjno - metanowych. Projektowanie wielkości wydobycia ze ścian powinno uwzględniać prognozę metanowości bezwzględnej, warunki przewietrzania oraz odmetanowanie zapewniające spełnienie kryteriów warunkujących bezpieczną eksploatację na wybiegu ściany. W artykule przedstawiono algorytm postępowania dla projektowanych rejonów eksploatacyjnych. Opracowany model pozwala na jednoznaczną identyfikację poziomu zagrożenia metanowego na projektowanym wybiegu ściany wraz z ustaleniem bezpiecznego postępu eksploatacyjnego. Procedury obliczania prognozowanej metanowości bezwzględnej na wybiegu ściany (Instrukcja nr 14 Głównego Instytutu Górnictwa) w powiązaniu z kryteriami zawartymi w „Zasadach prowadzenia ścian w warunkach zagrożenia metanowego" (Instrukcja nr 17 GIG) są składowymi modelu bezpieczeństwa dla projektowanej eksploatacji.
Referat nr 10
Benedykt Niemiec, Andrzej Trojnar
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Kierunki doskonalenia systemów zarządzani bhp w górnictwie węgla kamiennego.
Streszczenie:
W referacie będzie przedstawiony proces wdrażania oraz rozwój systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w kopalniach węgla kamiennego na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat. Na podstawie analizy wyników ankiet z kopalń dokonana zostanie ocena funkcjonowania w nich systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy. Na podstawie analizy statystycznej wypadków latach 1999 - 2005 pod kątem przyczyn wynikających z błędów ludzkich, zostaną omówione trendy kształtowania się tych wypadków oraz wpływ systemu zarządzania na bezpieczeństwo w kopalniach. Na podstawie powyższych analiz zostanie dokonana ocena obecnego stanu oraz będą wskazane kierunki dalszego doskonalenia tych systemów dla poprawy ich skuteczności w podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa w kopalniach.
Referat nr 11
Robert Siata
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Metoda sejsmiczna do rozpoznawania zaburzeń geologicznych w pokładach węgla - doświadczenia z polskich kopalń
Streszczenie:
Metoda sejsmiczna umożliwia szczegółowe rozpoznanie budowy geologicznej pokładu węgla. Dwa podstawowe jej warianty to metoda fal przechodzących i metoda fal odbitych. Do badania uskoków potrzebne jest ich połączenie. Możliwe jest wyznaczenie przebiegu uskoku i oszacowanie jego zrzutu. W przypadku wymyć możliwy do wyznaczenia jest ich zasięg i szacunkowa zmiana miąższości pokładu. W artykule przedstawiono przykłady badań sejsmicznych wykonanych w polskich kopalniach węgla kamiennego i ich późniejszą weryfikacje robotami górniczymi.
Referat nr 12
Adam Smoliński, Natalia Howaniec
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Badania laboratoryjne wykorzystania polskich węgli w procesie produkcji gazu bogatego w wodór na drodze zgazowania w reaktorze ze złożem stałym
Streszczenie:
Wodór ma szanse stać się najważniejszym nośnikiem energii w najbliższej przyszłości. Jego produkcja i wykorzystanie stanowi istotny element działań badawczo - rozwojowych podejmowanych w ramach realizacji polityki energetycznej Komisji Europejskiej. Wielką zaletą wodoru jako nośnika energii jest możliwość otrzymywania tego paliwa zarówno z kopalnych jak i odnawialnych źródeł energii. Dla kraju o największych zasobach węgla kamiennego w Europie, strukturze produkcji energii elektrycznej opartej w 96% na tym surowcu oraz w warunkach wprowadzanych zaostrzeń prawnych w zakresie dopuszczalnych wielkości emisji CO2, szczególnego znaczenia nabierają prace prowadzone nad opracowaniem technologii produkcji H2 w procesie zgazowania węgla z jednoczesnym wychwytywaniem dwutlenku węgla. W ramach procesu wyróżnić można dwa główne etapy: pierwszy, zwany również etapem katalitycznym, w którym następuje utlenienie teoretycznie całej ilości CO obecnego w gazie syntezowym do CO2 w obecności tlenku żelaza, oraz drugi, w którym CO2 zostaje zaabsorbowany przez CaO. W prezentowanej pracy przedstawiono wyniki badań reaktywności wybranych polskich węgli w procesie zgazowania w reaktorze ze złożem stałym, ukierunkowanego na produkcję gazu bogatego w wodór.
Referat nr 13
Mariusz Szot, Adam Szade, Wojciech Bochenek
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
„Nowatorski układ diagnozowania parametrów geometrycznych szybów górniczych z wykorzystaniem pionowników laserowych"
Streszczenie:
Dla zdecydowanej poprawy warunków ruchowych i ekonomicznych prowadzenia kontroli wyposażenia i obudowy szybowej dąży się do całkowitej eliminacji pionów mechanicznych przy prowadzeniu prac geodezyjnych w szybach górniczych. Realizacja tego problemu opiera się danych wejściowych do których należą: uwarunkowania technologiczne i geodezyjna metoda prowadzenia pomiaru w szybie. Istotnym jest aby wyeliminować z technologii pomiaru błędy grube i systematyczne.
W tym celu w Głównym Instytucie Górnictwa opracowano nowe urządzenie do prowadzenia tych pomiarów. Urządzenie to, umożliwia dokładne wytyczanie bezwzględnego pionu optycznego, dla wykonywania pomiarów geodezyjnych wraz z ciągłą kontrolą stabilności tego pionu. Układ detekcyjny umożliwia precyzyjny pomiar położenia prowadnika naczynia szybowego względem plamki laserowej i rejestrację danych pomiarowych w rejestratorze cyfrowym. Sygnały wyjściowe analogowe z układu detekcji opisują położenie plamki w osiach X, Y na powierzchni matówki. Wprowadzane są przez kartę przetwornika A/D do rejestratora cyfrowego. Opracowano również system kontrolujący położenie układu detekcji i korygujący luzy pomiędzy naczyniem a prowadnikiem. Zastosowano laser półprzewodnikowy (670 nm), oprócz obniżenia gabarytów i wagi urządzenia uzyskuje się lepszą propagację wiązki laserowej, szczególnie w wyrobiskach z obecnością pary wodnej.
Referat nr 14
Andrzej Wojtyła, Piotr Cieślar, Edward Cieślar
Elektrometal S.A.
Nowe standardy bezpieczeństwa w górnictwie. System indywidualnego ostrzegania górników o zagrożeniach - SMARTWARN-08
Streszczenie:
Rozwój systemów bezpieczeństwa odbywa się obecnie wielokierunkowo. Z jednej strony następuje zmiana technologii samych systemów bezpieczeństwa, z drugiej - rozwijane są technologie informatyczne zapewniające obróbkę i analizę otrzymanych danych. Następuje to dzięki stopniowemu wdrażaniu w górnictwie nowych technologii takich jak: systemy automatyki, łączność radiowa, cyfrowa transmisja danych, systemy zdalnej wizualizacji i sterowania. Informacja z poszczególnych obszarów technologicznych jest centralizowana, a następnie udostępniana w zależności od potrzeb. Zakład górniczy stopniowo zaczyna funkcjonować jak jeden organizm powiązany różnego rodzaju łączami i wydaje się zmierzać w kierunku przedsiębiorstwa, w możliwie szerokim zakresie, bezobsługowego. Jednak człowiek pozostanie niezbędnym podmiotem całego procesu i powinien z niego w maksymalny sposób korzystać. Naprzeciw temu zadaniu wychodzi system SMARTWARN-08, dzięki któremu górnik może niezbędne dla niego dane otrzymywać bezpośrednio w lampie nahełmnej. Centralizowane informacje uzyskane z zainstalowanych w kopalni systemów gromadzone są w urządzeniach wizualizacyjno-dyspozytorskich, natomiast dostęp do nich dla każdego górnika możliwy jest tylko dzięki zainstalowanej w kopalni łączności głosowej i działaniom dyspozytora. Systemem SMARTWARN-08 ma skrócić czas i zwiększyć pewność docierania niezbędnych informacji do każdego pracownika kopalni, a także umożliwić przekazywania komunikatów dyspozytorskich niezależnie od lokalizacji pracownika.
Referat nr 15
Wojciech Bochenek, Zbigniew Motyka, Henryk Passia, Adam Szade
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Laserowa kontrola budynków i budowli inżynieryjnych poddanych oddziaływaniu eksploatacji podziemnej na obszarze Górnego Śląska
Streszczenie:
Artykuł przedstawia opracowaną w Laboratorium Techniki Laserowej GIG metodę ciągłej kontroli obiektów- budynków mieszkalnych i konstrukcji inżynieryjnych- zlokalizowanych na terenach górniczych, realizowaną z zastosowaniem laserowych czujników wychyleń i wibracji wolnozmiennych sprzężonych z przystawkami akcelerometrycznymi, umożliwiającymi pomiar przyspieszeń w trzech osiach. Omawiane są: budowa czujnika, jego parametry techniczne oraz wyniki pomiarów prowadzonych w długich okresach czasu w kilku lokalizacjach pomiarowych na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Przedstawione wyniki dają rzetelną informację o charakterze i wielkości oddziaływania eksploatacji podziemnej na obiekty znajdujące się na powierzchni. Uzyskane informacje pozwalają z kolei na właściwe stosowanie środków zaradczych w odniesieniu do tych obiektów.
Referat nr 16
Sebastian IWASZENKO
Główny Instytut Górnictwa w Katowicach
mgr inż. Jacek DŁUGOSZ
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach
Unifikacja metody dostępu do źródeł danych o zróżnicowanej strukturze na przykładzie systemów bazodanowych GIG
Streszczenie:
Dostęp do danych zgromadzonych w obrębie przedsiębiorstwa jest niejednokrotnie utrudniony przez sposób ich zorganizowania oraz różnorodność technologii jakie zostały wykorzystane do ich składowania. Niedogodność ta jest szczególnie istotne dla firm działających w strefie badań i rozwoju. Brak jednolitej metody dostępu do danych oraz standaryzacji ich formatów sprawia, że korzystanie z zasobów przedsiębiorstwa obciążone jest dodatkowym nakładem pracy, wydłuża też czas niezbędny do uzyskania do nich dostępu. W artykule przedstawione zostało przykładowe rozwiązanie problemu ujednolicenia dostępu do baz danych rozwijane w Głównym Instytucie Górnictwa. W ramach tworzenia rozwiązania przeprowadzono analizę zastanej sytuacji, wyodrębniono główne typy użytkowników systemu, zidentyfikowano zakres jego funkcjonalności. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaprojektowano system i zaimplementowano jego wersję prototypową.
Referat nr 17
Marian Turek, Krzysztof Skrzyński, Adam Smoliński
Główny Instytut Górnictwa
Wpływ wybranych parametrów technicznych i organizacyjnych kopalń węgla kamiennego na wielkość jednostkowego kosztu wydobycia
Streszczenie:
Jednym z ważnych mierników oceny pracy wyrobiska górniczego oraz całej kopalni, uwzględniający aspekt ekonomiczny, jest koszt jednostkowy wydobycia węgla. Wielkość tego kosztu jest wypadkową wielu czynników zarówno technicznych jak i organizacyjnych, charakteryzujących kopalnię. Dla podejmowania racjonalnych decyzji, rozpoznanie, w jakim stopniu zmiany struktury technicznej i organizacyjnej kopalni wpływają na wzrost lub obniżenie jednostkowego kosztu wydobycia, jest zagadnieniem o kapitalnym znaczeniu.
Zasadnym jest więc opracowanie metody szacowania wpływu czynników, istotnych dla określenia zarówno poziomu technicznego, jak i procesu produkcyjnego kopalni, na wielkość jednostkowego kosztu wydobycia węgla. W referacie przedstawiono wpływ wybranych parametrów technicznych i organizacyjnych kopalń węgla kamiennego na wielkość jednostkowego kosztu wydobycia, określony za pomocą analizy statystycz
Referat nr 18
Włodzimierz Sikora, Andrzej Meder
CMG KOMAG
„Perspektywy rozwoju technologii mechanizacyjnych wydobycia węgla kamiennego".
Streszczenie:
W artykule zostaną zaprezentowane perspektywy rozwoju technologii mechanizacyjnych dla systemów ścianowych i chodnikowych na podstawie oceny ich innowacyjności i kompleksowego rozpatrzenia zagadnień bezpieczeństwa.
Referat nr 19
Sławomir BOCK, Stanisław PRUSEK, Stanisław STAŁĘGA
Rozwinięte metody badań i oceny stanu technicznego obudowy wyrobisk górniczych
Streszczenie:
W artykule zaprezentowano metody umożliwiające nieniszczące badanie stanu technicznego obudowy betonowej wyrobisk górniczych. Przedstawiono praktyczne przykłady zastosowania tych metod w polskich kopalniach węgla kamiennego wraz z analizą i interpretacją otrzymanych wyników.
Referat nr 20
Eugeniusz Krause
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Wpływ wykorzystania odpadów energetycznych w profilaktyce pożarowej ścian na kształtowanie się ich metanowości bezwzględnej
Streszczenie:
Eksploatacja ścian z zawałem stropu w warunkach występowania zagrożenia pożarem endogenicznym wymaga doboru środków profilaktyki obniżających poziom tego zagrożenia. Najbardziej skutecznym środkiem jest stosowanie technologii polegających na aplikacji do zrobów mieszanin popiołowo - wodnych opartych o popioły i żużle energetyczne. Gospodarcze wykorzystanie odpadów energetycznych w profilaktyce pożarowej ścian wpływa na obniżenie poziomu zagrożenia pożarem endogenicznym w zrobach, ponadto w przypadku eksploatacji pokładów usytuowanych w złożu nasyconym metanem pozwala na ograniczenie dopływu tego gazu do zrobów środowiska ścian.
W artykule przedstawiono zależność pomiędzy zakresem profilaktyki pożarowej, opartej o technologie aplikacji do zrobów mieszanin popiołowo - wodnych, a wielkością kształtującą zasięg i objętość strefy odgazowania pokładów w rejonie eksploatacji. W artykule odniesiono się również do skuteczności w/w profilaktyki pożarowej oraz dodatkowo metanowej w zależności od kierunku prowadzenia eksploatacji oraz niwelacyjnego usytuowania chodników przyścianowych w parcelach eksploatacyjnych. Artykuł jest pierwszą publikacją w tej tematyce i wiąże zagadnienie wpływu aplikacji mieszaniny popiołowo - wodnej do zrobów w ramach profilaktyki pożarowej na wielkość wydzielania metanu dopływającego do środowiska ścian z pokładów podebranych i nadebranych.
Referat nr 21
Marek Mika
KOPEX S.A. w Katowicach
„Kierunki rozwoju produktów Grupy Kapitałowej ZZM - KOPEX S.A."
Streszczenie:
Treść referatu prezentuje kierunki i strategię rozwoju maszyn i urządzeń górniczych projektowanych i produkowanych w przedsiębiorstwach należących do Grupy ZZM - KOPEX, w odniesieniu do przyjętej strategii rozwoju Grupy.
Treść referatu prezentuje kierunki i strategię rozwoju maszyn i urządzeń górniczych projektowanych i produkowanych w przedsiębiorstwach należących do Grupy ZZM - KOPEX, w odniesieniu do przyjętej strategii rozwoju Grupy. We wstępie do referatu opisane są również istotne aspekty światowego rynku węgla w kontekście wzrastających potrzeb energetycznych , zwłaszcza krajów najintensywniej rozwijających się. Wszystkie te czynniki jak również tendencje rozwojowe maszyn górniczych zaobserwowane wśród zagranicznych konkurentów, złożyły się na podstawę planowania strategicznego celów gospodarczych Grupy oraz określenia metod i zasad osiągania tychże celów.
Rezultatem powyższych założeń jest przyjęcie strategii rozwoju technicznego produktów Grupy. Referat prezentuje również wybrane maszyny projektowane i produkowane przez zakłady zrzeszone w Grupie wraz z ich parametrami technicznymi oraz strategię promocji rozwiązań systemowych („pod klucz") z nakierowaniem na obejmowanie przyszłych klientów jak najszerszym zakresem usług górniczych, zwłaszcza na wschodzących rynkach nowoczesnego górnictwa.
Referat nr 22
Krystian Probierz
Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii
Wydobycie węgla kamiennego i brunatnego w Polsce na tle trendów światowych
Streszczenie:
Przedstawiono dane o produkcji i zużyciu węgla kamiennego i brunatnego, nośników które posiadamy w znaczących ilościach, na tle trendów światowych. Wykazano, że wielkość wydobycia węgla w Polsce, jego eksport oraz wielkość zużycia w latach 1994-2005 wykazuje odwrotne trendy aniżeli stwierdzone w gospodarce światowej. Znane obecnie zasoby węgla brunatnego i kamiennego w Polsce, a także możliwości techniczno - ekonomiczne ich wydobycia, pozwalają na wieloletnie zabezpieczenie naszych potrzeb energetycznych. Nie ma zatem rozsądnej alternatywy dla oparcia naszego bezpieczeństwa energetycznego głównie na węglu. Jest to bowiem bezpieczny nośnik energii którego trwałym atutem jest również jego dostępność.
Referat nr 23
Andrzej Jagiełło, Henryk Pawełczyk
Sandvik Mining and Construction Sp. z o.o. w Tychach
Metoda oceny efektywności drążenia wyrobisk korytarzowych w oparciu o analizę warunków geologiczno-górniczych - wskaźnik Ws.
Streszczenie
W referacie przedstawiono opracowaną w firmie Sandvik Mining and Construction Sp. z o.o. (dawniej: Voest Alpine Technika Górnicza i Tunelowa Sp. z o.o.) metodę oceny efektywności drążenia wyrobisk korytarzowych w oparciu o zaproponowane wyznaczenie wskaźnika Ws.
Porównano oceny pracy kombajnów firmy w wyrobiskach chodnikowych kopalń węgla kamiennego w Polsce w I kw. 2005 r.
Referat nr 24
Grzegorz Pawłaszek
Kompania Węglowa S.A.
Strategia organizacyjno-techniczna Kompanii Węglowej S.A.
Streszczenie:
Kompania Węglowa S.A. w celu usprawnienia swojego funkcjonowania dokonała zmian organizacyjnych, których efektem będzie poprawa skuteczności zarządzania w firmie. Rozwiązanie opiera się na oddzieleniu sfery zarządczej od procesów produkcyjnych poprzez utworzenie czterech centrów wydobywczych. Efektem wdrożenia planowanych zmian strukturalnych będzie koncentracja odpowiedzialności za strategię oraz organizację zadań związanych z zarządzaniem finansami, sprzedażą węgla czy zabezpieczeniem produkcji w Centrali firmy. Realizacja zadań związanych z bieżącą produkcją węgla oraz jej zabezpieczeniem skupi się w centrach wydobywczych.
W referacie przedstawiono koncepcję ewolucji naturalnie dobranych i w przyszłości skonsolidowanych grup kopalń. Priorytetem planowanych działań organizacyjno - technicznych jest racjonalne wykorzystanie złoża i efektywność ekonomiczna eksploatacji.
Referat nr 25
Józef Dubiński, Marian Turek
Główny Instytut Górnictwa, Katowice
Szanse rozwojowe przedsiębiorstw górniczych w innowacjach
Streszczenie:
Potrzeba modyfikacji istniejących produktów kopalni oraz doskonalenie systemu produkcji wymaga zaangażowania potencjału innowacyjnego przedsiębiorstwa i sięgania do nowych technologii. Dotychczasowe doświadczenia dowodzą, że głównymi źródłem innowacyjności jest koncentracja przedsiębiorstwa na swoich aktualnych atutach.
Charakterystyczną cechą nowoczesnego przemysłu wydobywczego jest obecność we wczesnych fazach rozwojowych technologii wymagających zaangażowania znacznych nakładów finansowych, podejmowania dużego ryzyka z jednej strony, ale i szybki zwrot nakładów poniesionych w przypadku sukcesu przedsiębiorstwa.
Aktualny stan wiedzy o warunkach determinujących możliwość wprowadzania nowych technologii jest wysoce zaawansowany, jednak nie zawsze wystarczający do prowadzenia eksploatacji podziemnej złoża w złożonych i skomplikowanych warunkach. Jest to o tyle istotne, że wdrożenie nowej technologii w najwcześniejszym momencie stwarza przesłanki do sukcesu w długim horyzoncie czasowym.
