Kraków

Wszystko, co jest dziełem krakowskiej tradycji kupiectwa, odnajdziemy dzisiaj w barwnych kramach z pamiątkami, mieszczących w nigdzie indziej nie spotykanej budowli - utrzymanej w gotyckim stylu - Sukiennicach. Z Rynku ulica Grodzka prowadzi na Wzgórze Zamkowe, zwane także "Polskim Akropolis". Dominuje nad nim Katedra, miejsce koronacji królów polskich i ich nekropolia.

 W sąsiadującym z nią renesansowym obecnie zamku rezydowali władcy dynastii Piastów, Jagiellonów i... jeden z dynastii Wazów, który przeprowadzając się "zabrał" stolicę do Warszawy. Droga Królewska wiodła do miejsc, w których koncentrowało się życie polityczne i duchowe państwa polskiego. Katedra z upływem stuleci stała się miejscem spoczynku wielkich Polaków, urastając do rangi Sanktuarium narodowego, symbolu duchowej tożsamości i trwałości narodu.

Kraków jest również miastem tradycji, gdzie przeszłość w sposób nieuchwytny przeplata się z teraźniejszością, nierealność z rzeczywistością. To miasto mitów, legend i snów. W miejskich tradycjach królują obrzędy wywodzące się z XIII i XIV wieku, chociaż jego koloryt tworzą niezliczone historie i opowieści. Ponoć Kraków odwiedził sam doktor Faustus, który wspólnie z Panem Twardowskim, nadwornym alchemikiem, poszukiwał kamienia filozoficznego. Dwie wyjątkowe legendy łączą się z najazdem tatarskim, który tak gwałtownie wtargnął w historię starego Krakowa. Z wieży Kościoła Mariackiego, co godzinę, rozchodzi się na cztery strony świata hejnał urywany dramatycznie. Jak wtedy, gdy strzała tatarskiego łucznika przeszyła grającego go trębacza. Z drugiej legendy wywodzi się barwna postać Lajkonika. Jak podanie głosi, był to nadwiślański flisak, przebrany w strój tatarski, który konno prosto z pola zwycięskiej bitwy przyniósł wieść o powstrzymaniu inwazji "niewiernych".

Lajkonik intrygujący swoją egzotyką i dziś zwycięsko harcuje po Rynku. W noc Świętego Jana, najkrótszą noc w roku, jak przed wiekami schodzą się nad Wisłę mieszkańcy grodu Kraka. Na tle majestatycznych murów Zamku odbywają się "Wianki". Odgrywane jest wielkie widowisko plenerowe, pokazy ogni sztucznych, aranżuje się żywe obrazy związane z dziejami Krakowa. Zresztą sam Kraków jest wiecznie żywą legendą.

W Krakowie występuje klimat umiarkowany. Ze względu na ścieranie się wilgotnych mas powietrza znad Atlantyku z suchymi, kontynentalnymi, napływającymi ze wschodu, często dochodzi do zmian pogody.

Średnia temperatura roku waha się od 6 do 10 stopni C. Przeciętnie w ciągu roku występuje 70 słonecznych dni (czyli 1702 godziny nasłonecznienia). Najcieplejszym miesiącem jest sierpień, a najzimniejszym styczeń. W okresie letnim wieją na ogół wiatry zachodnie sprzyjające opadom deszczu, natomiast w zimie przewagę mają wiatry wschodnie, co wpływa na zmniejszenie ilości opadów atmosferycznych.

Do najbardziej deszczowych miesięcy należą czerwiec i lipiec, ze średnimi opadami w wysokości od 100 do 177 mm. Najmniej deszczowy jest wrzesień i październik, gdy opady wynoszą od 13 do 30 mm.

Kraków leży na południu Polski nad rzeką Wisłą, w kotlinie, u stóp północnego skraju Pogórza Karpackiego, na wysokości 219 m n.p.m. W odległości 300 km na północ od Krakowa leży Warszawa, stolica Polski, zaś 100 km na południe, w Tatrach, przebiega południowa granica kraju. Miasto zajmuje powierzchnię 327 km2, co stanowi 0,1% powierzchni kraju.

Nie jest łatwo wytłumaczyć wyjątkowość Krakowa tym, którzy jeszcze nie widzieli tego miasta. Ta wyjątkowość wiąże się przede wszystkim z niepowtarzalnym w skali całego kraju dziedzictwem kulturowym ucieleśnionym w jego murach. Tutaj w roku 1000 założono biskupstwo kościoła rzymsko-katolickiego. Tutaj na Wzgórzu Wawelskim wybudowano rezydencję polskich królów, a zarazem miejsce ich koronacji i nekropolię, bowiem od XI do XVII wieku był Kraków stolicą Polski. Tutaj w 1364 roku powołano do życia Akademię Krakowską, pierwszą polską uczelnię (dziś - Uniwersytet Jagielloński). Zmieniało się przez wieki oblicze miasta.

W średniowieczu był to bezpieczny, bogaty gród warowny otoczony murami na których piętrzyło się 55 wież ( fragmenty miejskich fortyfikacji zachowały sie do dnia dzisiejszego). W czasach renesansu Kraków był ośrodkiem postępowej myśli i kultury skupiającym wybitnych humanistów, pisarzy, architektów, muzyków. Nawet kilka wieków później, gdy nastał w mieście czas gospodarczej bessy, w okresie modernizmu znalazła tu swoją przystań niemal cała polska elita artystyczna. Co ciekawe, życie miasta koncentrowało się przez wszystkie wieki wokół Rynku, drugiego - po weneckim placu św. Marka - forum Europy. W Krakowie tradycja splata się ze współczesnością na każdym kroku i niemal każdy kamień ma swoją historię. Jej ucieleśnieniem są liczne, pochodzące ze wszystkich epok zabytkowe budowle, których liczbę szacuje się na 6 tysięcy. Ich "ruchome" dopełnienie stanowi ok. 2,5 miliona dzieł sztuki zgromadzonych w krakowskich muzeach, kościołach i archiwach. Dzięki temu niezwykłemu nagromadzeniu dóbr kultury miasto zostało umieszczone na liście 12 obiektów Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO (World Heritage List). Nie sposób opisać w tym miejscu wszystkich turystycznych atrakcji miasta. Pewne jest, że każdy przybysz odkryje tutaj swój własny "magiczny" Kraków. Gdy jedni podążać będą tropem Mikołaja Kopernika, innych zainteresują miejsca związane z Janem Pawłem II. Kogoś zachwycą niepowtarzalne w skali światowej podziemne zakamarki XVII wiecznej kopalni soli w Wieliczce, ktoś inny spędzi być może długie godziny błądząc po zaułkach żydowskiego Kazimierza podczas gdy jeszcze inni staną olśnieni przed ołtarzem Wita Stwosza.

Korzystając ze swego geograficznego położenia, Kraków pragnie być miejscem, w którym spotykają się różne kultury i narody. Pretenduje skutecznie do miana środkowoeuropejskiej metropolii, miasta kultury, sztuki i nauki. W Krakowie ma swoją siedzibę 17 wyższych uczelni. Tutaj mieszka wielu wybitnych przedstawicieli świata polskiej kultury. Długa jest także lista krakowskich imprez festiwalowych. Ich kulminację przyniósł rok 2000, w którym Kraków godnie pełnił nadaną mu przez Radę Ministrów Krajów Unii Europejskiej funkcję Miasta Europejskiej Kultury.

Rzeźba terenu i jego geomorfologiczna konstrukcja jest zarówno w Krakowie, jak i jego okolicy bardzo urozmaicona. Występują tutaj w wielu miejscach malownicze formy krasowe powstałe z wapiennych skał jurajskich. Urodzajne glinki lessowe znajdują się na północnym wschodzie. Na południu, za Wisłą, wyróżniają się pofałdowane obszary piaskowcowo ilaste, a na południowym wschodzie zalegają bogate pokłady soli.

Miasto nie żyje tylko w zamkniętych murami instytucjach kulturalnych, ale i ulica tętni tu swoim życiem. Rynek i sąsiadujące z nim ulice - to jeszcze jedna scena tego miasta. Kraków, chociaż bardzo mocno zakorzeniony w tradycji i w wielu przypadkach konserwatywny, właściwie równie często staje się świadkiem wielu happeningowych przesięwizięć. Duże plenerowe imprezy odbywają się na krakowskich Błoniach.

Kraków ma swój "underground": rozległą sieć zabytkowych piwnic tworzących labirynt życia nocnego. W wielu z nich mają swoje siedziby teatry i kabarety, jak np. słynna Piwnica pod Baranami. Tutaj, w okresie nigdy nie zaakceptowanego przez miasto powojennego systemu, w refleksyjnym piwnicznym humorze żyło wolne słowo. Podobnie bywało wcześniej za czasów "Miłościwie nam panującego" cesarza Franciszka Józefa w kabarecie "Zielony Balonik", który inspirował następne pokolenia.

W niewielu miastach europejskich można tak jak w Krakowie dojrzeć wyraźny zarys średniowiecznego planu miejskiego. Kiedy wzniesiemy się ponad dachy miasta, ujrzymy rzadko spotykany szachownicowy układ ulic, otoczonych dziś tylko fragmentami murów obronnych.

Widok ten przywołuje w wyobraźni fascynujący obraz trzynastowiecznego miasta - warowni, otoczonego murami, które wzmocnione 47 basztami opasywały je na długość 3 km. Do miasta prowadziło 8 bram głównych. Do dzisiaj pozostała z nich tylko jedna. Mury strzegły nie tylko ludzi, strzegły również bezcennych pereł architektury.

Średniowieczny system obronny przetrwał do XIX wieku, kiedy ówczesne władze miasta podjęły decyzję o zniwelowaniu murów. Na ich miejscu powstały Planty - niespotykany w kształcie owalny park miejski ciągnący się od Wawelu po.... Wawel.

Którędy do Krakowa ?

• SAMOLOT -międzynarodowy port lotniczy im. Jana Pawła II w Balicach oddalony jest 15 km od centrum miasta - dojazd autobusami miejskimi - 192 i 208. Polskie Linie Lotnicze LOT utrzymują bezpośrednie połączenia Krakowa z Frankfurtem, Londynem, Paryżem, Rzymem, Wiedniem i Zurichem. Korzystając z tranzytu przez Warszawę można do Krakowa dolecieć z: Amsterdamu, Bangkoku, Berlina, Bonn, Brukseli, Budapesztu, Chicago, Damaszku, Dubaiu, Duesseldorfu, Helsinek, Hamburga, Istanbułu, Kairu, Kijowa, Kopenhagi, Larnaki, Los Angeles, Lwowa, Lyonu, Miami, Mediolanu, Mińska, Moskwy, Monachium, Nicei, Nowego Jorku, Oslo, Pekinu, Pragi, Rygi, St. Petersburga, Stockholmu, Stuttgartu, Tallina, Tel Avivu, Toronto, Wilna. PLL LOT łączą także Kraków z Gdańskiem, Poznaniem, Szczecinem i Warszawą. W Krakowie lądują również samoloty linii: Air France, Austrian Airlines oraz Swissair.
• KOLEJ - bezpośrednie międzynarodowe połączenia kolejowe łączą Kraków z Austrią (Wiedeń), Czechami (Praga), Republiką Federalną Niemiec (Berlin, Drezno, Frankfurt/M., Frankfurt/O., Lipsk), Rumunią (Bukareszt), Słowacją (Bratysława, Koszyce), Ukrainą (Kijów, Lwów, Odessa), Węgrami (Budapeszt). Kraków posiada także połączenia kolejowe ze wszystkimi większymi miastami w Polsce. Podróż z Krakowa do Warszawy ekspresowym pociągiem Inter City trwa 2,5 godziny.
• AUTOBUS - Wiele biur podróży prowadzi stałe, koncesjonowane połączenia autobusowe pomiędzy Krakowem, a licznymi miastami europejskimi. Korzystając z takiego środka transportu można do Krakowa dojechać z Austrii, Belgii, Bułgarii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Norwegii, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Włoch.
• SAMOCHÓD - Kraków leży przy ważnych szlakach komunikacyjnych na skrzyżowaniu tras E 77 (łączącej północ kraju z południem) i E 40 (łączącej zachód kraju ze wschodem). Od strony zachodniej, ze Śląska można także dojechać do Krakowa autostradą A4.

ZAPRASZAMY DO KRAKOWA

Wawel, Bazylika Mariacka, Sukiennice to miejsca, których nie sposób pominąć przy zwiedzaniu Krakowa. Jednak miasto ze swoją bogatą ofertą turystyczną to nie tylko sztandarowe punkty w programie każdego turysty odwiedzającego nasz gród.

Przechadzając się uliczkami Starego Miasta, czy też dawnej dzielnicy żydowskiej - Kazimierza, poznajemy Kraków tętniący życiem w jego rozmaitych odcieniach. Galerie pełne ciekawych wystaw prezentujących klasyków i artystów nie stroniących do awangardowych eksperymentów, kafejki, puby i restauracje nawiązujące do najlepszych tradycji rodzimej oraz światowej kuchni stają się naturalnym dopełnieniem czasu spędzonego w Krakowie.

Każde z tych miejsc na swój sposób jest wyjątkowe. Niczym magnes przyciąga ludzi nietypowych, bo przecież to oni tworzą klimat wiecznie żywego miasta, żyjącego w symbiozie z bogatą przeszłością. Aktorzy, malarze, muzycy i poeci nadają mu charakter magicznego miejsca, gdzie każda chwila staje się historią. Żadne słowa nie są wstanie oddać fenomenu Krakowa, łączącego tradycję i nowoczesność, otwartość na ludzi poszukujących chwili wytchnienia od codzienności. Wystarczy nas odwiedzić, aby przekonać się, że po drugiej stronie nie wszystko musi być na opak.